به منظور گسترش، احیا و همچنین نیاز به داشتن منبع پژوهشی جهت تحقیق در سوابق تاریخی و تحولات کیفی هنرقالی بافی، در سال ۱۳۵۶ ه.ق موزه فرش ایران با تعدادی قالی و گلیم تاسیس و افتتاح شد. به این ترتیب برای اولین بار این امکان فراهم شد تا سیر و تحول تاریخی هنر قالی بافی، گلیم در ایران به نمایش در آمده و مورد بررسی پژوهشگران قرار گیرد.
ساختمان موزه فرش ایران با معماری چشمگیر و نمایی شبیه به دستگاه دار قالی بنا شده است و شامل دو تالار نمایش به وسعت ۳۴۰۰ متر مربع می باشد. تالار طبقه همکف به نمایشگاه دائمی اختصاص دارد و تالار طبقه دوم جهت برگزاری نمایشگاههای موقت طراحی شده است. از عناصر جالب به کار رفته در محوطه موزه طرح یک نمازخانه است که به تعبیری خالص ترین و ساده ترین فرم مساجد می باشد.
مجموعه آثار موزه از طریق خرید از بازارهای بین المللی و داخلی و همچنین گرد آوری آنها از موزه ها و کاخ موزه گلستان تشکیل گردید. این مجموعه شامل با ارزشترین نمونه های قالی ایران از سده دهم هجری قمری تا دوره معاصر است که امروزه نیز از منابع غنی تحقیقی به شمار می رود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با انتقال قالی های نفیس و موزه ای از کاخهای سعد آباد و نیز سازمانها و ارگان های دولتی به موزه این مجموعه غنای بیشتری یافت.
تعداد زیادی از شاهکارهای قالی، بافت مراکز مهم قالی بافی مانند: تبریز، اصفهان، کاشان، خراسان، کرمان ، کردستان و غرب کشور و مناطق عشایری به طور دائم در تالار همکف موزه به معرض نمایش گذاشته شده است. اینک به اختصار بخشهای دیگرموزه را یاد آور می شویم:
۱ -موزه داری: از مهمترین و پرتحرک ترین بخش های موزه به شمار می آیدکه در رأس فعالیت های کارشناسان آن مستند سازی آثار و تهیه شناسنامه، کاتالوگ، بروشور، برنامه ریزی نمایشگاه ها و همچنین راهنمایی مراجعین می باشد.
۲ -کارگاه مرمت: یکی از قسمت های فعال در موزه فرش ایران واحد مرمت است که هنرمندان و متخصصان آن در حفظ و نگهداری آثار آسیب دیده و همچنین پیش گیری از هر گونه صدمه احتمالی، کوشا هستند. ۳ -کتابخانه: کتابخانه موزه داری حدودا" ۷۰۰۰ عنوان کتاب با موضوعات متفاوت از قبیل فرش، هنر، ادبیات، تاریخ و مذهب به زبانهای فارسی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی و غیره می باشد.
۴ -مخزن: بخش مخزن در برگیرنده گنجینه نفیس از فرش های نادری است که در استوانههای فولادی و مطابق عالی ترین صورت نگهداری و محافظت می شوند. این استوانه ها،آثار را از حریق، رطوبت و همچنین آفات احتمالی مصون نگه می دارد. در بخش مخزن تهیه شناسنامه و اسناد مربوط به فرش ها و همچنین سامان دهی آنان از جمله فعالیت های مهم می باشد.
۵ -کلاسهای آموزشی: به منظور پاسخ گویی به اشتیاق مراجعین و گسترش هنر اصیل قالی بافی در رشته های طراحی، بافت قالی،گبه،گلیم و مرمت در دو سطح مقدماتی و عالی با ارائه مدرک پایان دوره کلاس های آموزشی با اساتید مجرب برگزار می گردد
نشانی: تهران تقاطع خیابان کارگر و فاطمی
تلفن:889627030-021
ساعات بازدید:نیمه اول سال 9 الی 18 و نیمه دوم سال 8 الی 17
روزهای تعطیل:چهاردهم خرداد (رحلت حضرت امام خمینی (ره))، بیست و یکم رمضان (شهادت حضرت علی (ع)، بیست و پنجم شوال (شهادت حضرت امام جعفر صادق (ع)، نهم محرم (تاسوعای حسینی)، دهم محرم (عاشورای حسینی)، بیست و هشتم صفر (رحلت حضرت رسول اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع)
