معبد مهر مراغه

عبادتگاه اسرارآمیز زیرزمینی که طبق شواهد باستان‌شناسی تاریخ اولیه‌ی آن مربوط به دوران اشکانیان در ایران می‌باشد در 12 کیلومتری رصدخانه‌ی مراغه قرار دارد. این معبد به عنوان کهن‌ترین معبد مهرپرستی در ایران شناخته شده است. مهرپرستی از مذاهبی می‌باشد که قبل از زرتشتی‌گری در ایران رایج بوده است و میترا که خدایی در قالب آفتاب می‌باشد مورد پرستش مردم سرزمین‌های مختلف از هند تا اروپا بوده است. در مهرپرستی اعتقاد بر این است که میترا الهه‌ای است که در داخل غار متولد شده است، بنابراین، پرستش مهر در هر غاری که نشانه‌ای از آن باشد رایج بوده است.

مهرپرستی شامل چهار عنصر مقدس آب، هوا، خاک و آتش بوده است. ساختار این معبد شامل یک گنبدخانه، یک محراب، یک تالار مرکزی و دو نمازخانه بوده است. این معبد نه تنها برای عبادت خدای مهر ساخته شده است بلکه در تمامی ادیان پس از مهرپرستی مورد استفاده قرار گرفته است؛ از جمله اینکه این بنا به عنوان یکی از مهم‌ترین معابد شامانیستی در دوره‌ی مغول و یکی از مهم‌ترین مراکز صوفی‌گر در دوره‌ی صفوی مورد استفاده بوده است. همچنین شخصیت معروف ملا معصوم مراغه‌ای در این محل دفن می‌باشد. این معبد در میانه‌ی یک گورستان قدیمی واقع شده است.