باغ گیاهشناسی ملی ایران، مجموعهای از گیاهان و درختان بومی ایران و همچنین گیاهان و درختان غیر ایرانی را در خود جای داده است که بسیار ارزشمند است. این باغ در نزدیکی شهر تهران، در مسیر اتوبان تهران به کرج واقع شده است.
از جمله اهداف این مجموعه علمی و تفریحی که نقش اساسی در زمینههای مختلف تحقیقاتی از جمله علوم گیاهی و باغبانی دارد، میتوان به آموزش و همچنین آشنا کردن عموم مردم با علوم گیاهشناسی و اهمیت گیاهان و لزوم حفاظت از آنها اشاره کرد. باغ گیاهشناسی ملی ایران به عنوان یک ذخیره ژنتیکی از گیاهانی که در معرض خطر انقراض قرار دارند مورد استفاده قرار میگیرد.
باغ گیاهشناسی ملی ایران بسیار وسیع است و فضایی نزدیک به ۱۴۵ هکتار را به خود اختصاص داده و در دامنه جنوبی رشته کوه البرز مرکزی در اراضی چیتگر، در شمال غربی تهران واقع گردیده است. بخشهای مختلف باغ هرکدام چشماندازی طبیعی از سه کوهستان زاگرس، البرز و هیمالیا را نمایش میدهد. باغ از ۶ دریاچه، 2 رودخانه و 2 آبشار تشکیل شده است و آب آبشار از لابهلای صخرههای سنگی مصنوعی به پایین میریزد.
از جمله فضاهای طراحی شده در محوطه باغ ملی گیاهشناسی میتوان به هفت رویشگاه مختلف در ایران و شش رویشگاه جهانی اشاره کرد. رویشگاههای ایرانی شامل رویشگاه هیرکانی، رویشگاه زاگرس، رویشگاه البرز جنوبی، رویشگاه ایرانی و تورانی، گلخانه جنوب ایران، باغ پیازهای ایرانی و باغ میوههای بومی اشاره کرد. همچنین رویشگاههای جهانی این باغ شامل رویشگاه اروپا، چمنزارهای آمریکا، رویشگاه قفقاز، رویشگاه هیمالیا، رویشگاه چین و ژاپن است.
علاوه بر رویشگاهها، ۸ کلکسیون و باغ موضوعی هم در باغ ملی گیاهشناسی آماده پذیرایی از گردشگران است که از جمله آنها میتوان به باغ سیستماتیک، باغ گیاهان دارویی و صنعتی، آربراتوم، جنگل و گردشگاه «شاکای»، باغ صخرهایی و گیاهان زینتی، میدان مرکزی باغ رز و چهار باغ ایرانی و پهن برگان همیشه سبز اشاره کرد. ناگفته نماند که گلخانههای مدرن و تخصصی باغ، گیاهان مورد نیاز را برای کشت در باغ تأمین میکنند.
برای رسیدن به باغ ملی گیاهشناسی ایران باید از اتوبان تهران - كرج، خروجی پیكانشهر به سمت شهرک سرو آزاد را در پیش گرفت. در امتداد خیابان شهید علی گودرزی، ورودی باغ گیاهشناسی ملی ایران به چشم میخورد.