طالقان سدی خاکی دارد که دریاچهای در سمت شرقی آن ایجاد شده است. این سد در در دامنه جنوبی کوههای البرز مرکزی قرار دارد.
منشأ آبی که دریاچه سد طالقان را سیراب میکند، از رودخانه شاهرود است. رودی به طول 175 کیلومتر که از ارتفاعات طالقان سرچشمه میگیرد و با پیوستن به رودخانه الموت، درنهایت به سفیدرود میریزد.
مطالعات اولیه مربوط به ایجاد دریاچه سد طالقان در ابتدا به منظور انتقال آب طالقان به دشت قزوین در سال ۱۳۴۸ خورشیدی انجام شد. پروژههای آبرسانی به دشت قزوین با ساخت سد «سنگبان» در طالقان که از انواع سد انحرافی به شمار میآمد و همچنین یک تونل 9 کیلومتری انتقال آب تا «زیاران» مجموعه کانال‌های آبیاری دشت قزوین آغاز شد.
اما این تمام پروژههای مقدماتی سد طالقان نبود. پروژه احداث سد طالقان با مطالعاتی پیرامون سد مخزنی جهت ذخیره سیلاب‌های بهاره که در رود طالقان به وقوع میپیوست نیز انجام شد. اما ساخت آن با توجه به مشکلات و مسائل گوناگون، تا سال ۱۳۸۱ خورشیدی به تعویق افتاد. در فروردین آن سال، عملیات ساخت سد مخزنی طالقان آغاز شد و درنهایت در سال ۱۳۸۵ سد طالقان رسماً به بهره‌برداری رسید و شروع به آبگیری کرد.
دریاچه حاصل از سد طالقان با طولی بیش از 10 کیلومتر، از نوع برق‌آبی بوده و توان تولید آن ۱۷٫۸مگاوات است. ناگفته نماند که حجم مخزن این سد حدود 420 میلیون متر مکعب گنجایش دارد.
فضای اطراف دریاچه سد طالقان، یکی از تفرجگاه‌های بسیار زیبای مردم استان‌های تهران و البرز در فصول بهار و تابستان به شمار می‌آید. کرانه سرسبز دریاچه سد با دورنمای قله شاه‌البرز، خاطره‌ای فراموش‌نشدنی را در ذهن شما به یادگار می‌گذارد.
