چشمه غربالبیز

چشمه غربالبیز

یزد

چشمه غربالبیز

23
Few Clouds

یزد را استانی خشک و بیابانی می‌دانند با آفتابی سوزان و میزان بارش سالیانه پایین. اما همین سرزمین آفتاب، ییلاقاتی‎ دارد در دامنه کوه با رودهای پر آب و کوچه باغ‎هایی با درختان انار و پسته که به این کویرِ خدا زیبایی دو چندانی میبخشد. یکی از این اماکن خوش آب و هوا که هم کوه دارد و هم دریاچه، مهریز است.

در 40 کیلومتری یزد کوهی وجود دارد به نام شیرکوه و چشمه‎ای به نام غربالبیز. مگر نه این‎که در ایرانِ کویری هرکجا که آب باشد، آبادانی می‎شود و شهر و شهرستانی بوجود می‌آید؟ نقش چشمه غربالبیز در مهریز این‎گونه بوده است. چشمه‎ای دارد که آب آن از ارتفاعات شیرکوه نشأت می‌گیرد. همین آب گوارا مردم را به دور خود جمع کرد، خانه‎ای ساخته شد، بعد شهری و تمدنی که قدمتش به زمان اشکانیان بر می‎گردد.

در 10 کیلومتری مهریز در روستای"مدوار" فرورفتگی طبیعی وجود دارد که هر سال در فصول پر باران، آبی زلال از کوه‎های اطراف به آن سرریز و به صورت دریاچه طبیعی تبدیل می‎شود. علت نامگذاری آن به غربالبیز این است که حفره‎های متعددی در دامنه کوه قرار دارد که هنگام بارش باران آب از آن جوشیده، از کوه سراریز و در همان فرورفتگی چشمه‌ای بزرگ به وجود می‌آورد، این حفره‎ها را شبیه به غربالی می‎دانند که آب از آن خارج می‎شود و به وسعت 40 متر مربع پراکنده‎اند. از ویژگی‎های این چشمه، آبی زلال و گواراست که طی سال‎ها و قرن‎ها از کیفیت آن کاسته نشده است.

در کنار این چشمه قدیمی تمدنی قدیمی‎تر نیز وجود داشته، تمدنی که باستان‎شناسان طی کاوش‌های 75 روزه در سال 2000 میلادی، قدمت آن‎را به دوره اشکانیان نسبت می‌دهند. کشف 35 گور در زمینی به مساحت 2000 متر که به صورت جنینی و رو به شرق دفن هستند، وجود ظروف سفالي و سنگي و زينت‌آلات كوچك در اين گورها که نشانه اعتقاد افراد ساكن در اين ناحيه به زندگي پس از مرگ است، نوع قرار گرفتن این ظروف در قبر‏ها و سفال‎های مکشوفه تأییدی است بر این که قدمت این منطقه به زمان اشکانی می‎رسد.

باستان‌شناسان در این کاوش 75 روزه موفق به کشف بقایای بنایی در جنوب غربالبیز شدند که قديمي‎ترين بقاياي باستاني در استان يزد است. مصالح اصلی به کار رفته در این بنا خشت خام بوده و در مواردی برای استحکام بیشتر از سنگ نیز استفاده شده است. این بنا در محوطه‎ای ذوزنقه‎ای شکل به مساحت 2200 مترمربع بنا شده که دارای دو ورودي يكي در شمال‌‌شرقي و ديگري در شمال‌‌غربي است. ورودي شمال ‌شرقي بيشتر جنبه رسمي داشته و تا آخرين مراحل استفاده از بنا كاربرد داشته است. ورودي غربي كه احتمالاً به افراد عادي اختصاص داشته ظاهراً در آخرين مراحل استفاده از بنا عمداً مسدود شده است. بخش اصلي بنا در جنوب آن واقع است و شامل دو ايوان، دو راهرو در طرفين، و اتاقي كوچك در عقب است و با حصاري ضخيم محصور شده كه سطح بيروني آن از سنگ بوده است.

این محوطه باستانی با چشمه قدیمی با داشتن هوایی مطبوع یکی از تفرجگاه‎های بزرگ و مهم مردم استان یزد است که در روزهای تعطیل مملو از مسافران و گردشگران می‎شود. چند سالی است محوطه سازی زیبایی اطراف این چشمه شکل گرفته با امکاناتی که راحتی را برای مسافران به ارمغان آورده است.


افزودن دیدگاه جدید