کاخ کلات (قصر خورشید)

کاخ کلات معروف به قصر خورشید یکی از زیباترین برج مقبره های نیمه تمام است که در ابتدا مقبره ای مربوط به عصر ایلخانی بوده است. بنای کنونی در دوران افشاریه بر شالوده بنای قدیمی ساخته شده است.

این کاخ در میان باغی بزرگ به شیوه باغ‌ های ایرانی در سه طبقه زیرزمین، همکف و بالای همکف، با تلفیقی از معماری ایران و هندوستان، بنا گردید. کاخ خورشید محل اقامت و نگهداری جواهرات و غنایم جنگی حاصل از جهانگشایی های نادرشاه افشار بوده است که هم اکنون بخشی از آن به موزه تبدیل شده است. در حال حاضر این عمارت شامل سردابه ای متشکل از هشت فضای بهم پیوسته پیرامون آن و فضای آرامگاهی بر روی سکویی هشت ضلعی، روی چهار ردیف پلکان به شکل هرم و ایوانچه ها، اتاقک ها و ورودی‌هایی در اضلاع هشتگانه است که به سالن اصلی کاخ منتهی می شود. در وسط این بنای هشت ضلعی از سطح پشت بام برجی استوانه ای در دو طبقه وجود دارد که محل اقامت شاه و خانواده اش بوده است.

نمای ساختمان با سنگ قهوه ا‌ی خوش‌رنگ، تزیینات حجاری بر روی دیوارهای بیرونی نظیر نقوش گلدان هایی با شاخ و برگ افشان، میوه های غیربومی گرمسیری، پرندگان متعدد و نیز با تزئینات نقاشی،گچ بری و طلاکاری فراوان درون کاخ ساخته شده است. البته زیبایی این کاخ بیشتر در آرایش نمای خارجی کنگره دار ساختمان است.