خاندان پیرنیا دردوره قاجار، از جمله خانوادههای سرشناس و بزرگی بودند که مردان بزرگی را در دامان خود تربیت کردند. جد بزرگ خاندان پیرنیا، «میر عبدالوهاب» است. فرزند او، «مشیرالدوله» از صاحب منصبان عصر مشروطه و از نوادگان او، حسین پیرنیا که نماینده مجلس و استاد دانشگاه و بنیانگذار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران بود و همچنین باقی نوادگان هرکدام در پستهای مهم دولتی در دورههای قاجار و پهلوی مشغول به کار بودند.
میراث این خاندان بزرگ در شهر نائین جایی در نزدیک مسجد جامع این شهر قرار دارد. خانهای که پیشتر به حاکم نایین تعلق داشت و در دوران قاجار به خاندان پیرنیا رسید. چند سال پس از انقلاب این خانه تاریخی به ثبت ملی رسید و در حال حاضر تبدیل به موزه مردم شناسی نایین شده است. یکی از بهترین نمونه های خانه های سنتی تاریخی در نایین، این خانه با سبک معماری صفوی است.
یکی از مهمترین ویژگیهای این خانه، تزئینات ظریف و زیبای آن شامل گچبری و نقاشی است که به صورت تزیینات دیواری نمود یافته است. این نقش مایهها شامل نقوش گیاهی، هندسی و همچنین حیوانی هستند. داستانهای کهن ایرانی از جمله خسرو و شیرین، به صورت گچبری به تصویر کشیده شده است. خانه پیرنیا همچون سایر خانههای اصیل ایرانی، از بخشهای مختلفی از جمله دالان، عمارت اصلی یا شاهنشین، هشتی و باغچههایی پر دار و درخت تشکیل شده است. خانه پیرنیا در شهر نائین، شیوه معماری دوره صفوی را به نمایش میگذارد.
امروزه خانه پیرنیا تبدیل به موزه مردمشناسی شده است. در این موزه از گیاهان دارویی گرفته تا اسلحه و همچنین ظروف زیبا نگهداری میشود. همچنین بخشی از اتاقهای موزه نیز به نمایش لباسهای تاریخی به خصوص مربوط به دوره قاجار تعلق دارند. علاوه بر تماشای اشیای موزه، میتوان از فروشگاه صنایع دستی آن، سوغات شهر نائین را به یادگار خرید و در چایخانه آن، میهمان میراث خاندان پیرنیا شد و خستگی در کرد.
برای رسیدن به خانه پیرنیا باید از اصفهان به سمت نائین رفت. در شهر نائین، این خانه در خیابان مسجد جامع و روبروی این مسجد واقع شده است و امکان بازدید از آن همه روزه به غیر از روزهای دوشنبه و همچنین تعطیلات رسمی فراهم است.