عید قربان یکی از اعیاد مهم و بزرگ مسلمانان در روز دهم ذی‌الحجه است. برخلاف بسیاری از اعیاد، این عید، مورد اختلاف نبوده و در بین همه ی فِرَق مسلمانان، عید به‌شمار می رود. عید قربان در تقویم کشورهای اسلامی، از یک تا چهار روز تعطیل رسمی است. در مناطق مختلف ایران، مردم هر ناحیه، آداب متفاوتی در این خصوص دارند ولی این مراسم تقریباً در بیشتر مناطق ایران مشابه یک دیگر و مطابق آیین های ویژه ای برگزار می گردد. این عید در استان های گلستان (در بین مردم ترکمن)، استان های حاشیه ی خلیج فارس، کرمان، کردستان، فارس و سیستان و بلوچستان با شکوه بیشتری برگزار می شود.
عید قربان در بزرگداشت حضرت ابراهیم و سربلندی او در آزمون الهی همه ساله توسط مسلمانان جشن گرفته می شود. هنگا‌می که حضرت ابراهیم تصمیم گرفت فرزندش اسماعیل را خالصانه و برای انجام فرمان الهی قربانی کند، خداوند گوسفندی به ایشان هدیه داد تا به جای اسماعیل، قربانی شود.
در مراسم حجِ واجب، پس از اتمام مناسک حج، قربانی کردن برای حاجیان (کسانی که به حج تَمَتُع مشرف می شوند) واجب است. آن‌ها حیوانی را ذبح کرده و حج خود را به اتمام می رسانند و پس از آن تمام مسائلی که در هنگام مُحرم شدن (در حال احرام) بر آن ها حرام شده بود نظیر نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو، دوباره برای آن ها حلال می گردد. برای افرادی هم که به حج مشرف نشده اند با نیت‌هایی نظیر رضای خدا، برآورده شدن نذر و حاجت، به‌دست آوردن موفقیت های مادی در زندگی و غیره، قربانی کردن حیوانی حلال گوشت مثل گوسفند، گاو و شتر مستحب است؛ بنابر رسم رایج، گوشت قربانی برای تَبَرُک بین مردم همان ناحیه، اقوام، همسایگان و به ویژه مستمندان توزیع می شود.
در ایران بنا بر رسوم سنتی ویژه ی هر منطقه، چندین روز قبل از عید، با انجام خانه تکانی، نظافت، خرید پوشاک، تهیه ی شیرینی و غیره به تدارک جشن روز عید قربان می پردازند. مقدمات این مراسم با خرید حیوان قربانی آغاز می شود. انتخاب حیوان برای قربانی در هر منطقه متناسب با عادات و عقاید ویژه ی همان منطقه است. در برخی مناطق، حیوان با شرایط خاصی برای زمان ذبح، نگهداری، آماده و آراسته می شود. مردم سراسر ایران با هر قومیت و فرهنگی در این روز به برپایی نماز عید قربان می پردازند و پس از انجام عبادت، به دیدن بزرگترها و حاجی های فامیل رفته و عید را به آن ها تبریک می گویند. آداب دیگری که در جشن قربان در مناطق گوناگون ایران برگزار می شود به شرح ذیل است: برگزاری مراسمی برای درگذشتگانی که عید قربان اولین عید پس از وفات آن هاست، بازی های محلی، ارسال هدایا به همراه گوشت قربانی برای نوعروسان، طبخ خوراک و شیرینی سنتی، مراسم دیگری بنا به فرهنگ خاص یک منطقه.