هرند

هرند ، آن چنان که از نامش پیداست ، از دو جزء "هر+ند" ترکیب می شود . با جزء "هر" ، اسمی است که از آب مشتق می شود . با جزء دوم "ند" آشکار است که منظور یافته ی "وند" است به معنای دارائی و صاحب و صفت اتصاف تصاحب است . به هر حال جزء "ند" علامت داشتن و دارائی است . پس اطلاق نام "هرند" یعنی جائی که "قناتش ، آب دارد . "  

در كنار برهوت كویر شرق اصفهان ، شهر هرند ورقی ناخوانده و غبار گرفته از تاریخ كهن ایران زمین و استان اصفهان است قدمت این شهر تاریخی تا پیش ا زدوران اسلام تخمین زده می شود و برخی نقلها حاكی از آن است كه تأسیس این شهر در زمان هرمز ساسانی بوده است. ازمعدود شهرهای ایران است كه از زمان تأسیس تا كنون با همین نام ( هرند) خوانده شده و تغییری در نام آن در گذر زمان بوجود نیامده، شواهد و قراین نشان از آن است كه علت بوجود آمدن هرند در دامان كویر وجود منابع آب كافی كه ناشی ا زسرازیر شدن آب از اعماق زمین به قسمت های مختلف این سرزمین گـود است كه در گذشته توسط 17 رشتـه قنات كه بعضاً طول آنها به  بیـش ا ز20 كیلومتر و عمق برخی چاه ها متجاوز از 120 متر می باشد . از مشهورترین این قناتها ، قنات هرندآوری بوده كه همچنان كه از نام این قنات استنباط می شود علت بوجود آمدن هرند بوده است و همراه با سایر قنات ها در زمانهای گذشته هویت كشاورزی به شهر بخشیده بود ولی متأسفانه بر اثر گذشت زمان، خشكسالیهای پی در پی و حفر چاه ها ی عمیق و نیمه عمیق اكثر این قنات ها خشك و به فراموشی سپرده شده است همین عامل باعث شده مردم در سالهای اخیربیشتر به مشاغل صنعتی، فرهنگی و خدماتی و حمل و نقل رو ی آورند.علما ، بزرگان، اندیشمندان و شخصیتهای علمی و سیاسی هرنداز علمای هرند در اعصار گذشته می توان ا ز ابوالعلا سهلوی هرندی و عارف و سالك اهل طریقت كه در مزرعه دیزیچی مدفون است ، ملا مهدی سبیل سوخته دستیار علامه بزرگوار مجلسی ، سلسله نحویهای هرند كه از بنیانگذاران علم نحو در حوزه علمیه اصفهان بوده اند،  

همچنین سلطان الاطباء و ملك الاطباء فرزندان میرزا جلال الدین هرندی كه در زمان ناصراالدین شاه قاجار می زیسته اند و اكنون مدرسه علمیه در خیابان احمد آباد اصفهان از آنها به جا مانده و از بزرگان علم طب در اصفهان بوده اند، مرحوم میرزا عبدالحسین هرندی از اساتید خط و خوشنویسی نام برد.

در سال 1342 هجری شمسی صاحب بلدیه یا همان شهرداری گردیده و در سال 1373 طبق تقسیمات كشوری مركز بخش جلگه از توابع شهرستان اصفهان گردید كه در سالهای اخیر با استقرار ادارات و سازمان های فرهنگی همچنین تأسیس مراكز دانشگاه آزاد اسلامی، جامع علمی كاربردی و پیام نور) و وجود مدارس و مركز آموزش فنی حرفه ای بر رونق علمی و فرهنگی این شهر افزوده شده است. وجود مراكز فرهنگی و مساجد و تكایای متعدد با گنبدهای طلایی و مناره های جذاب و آب انبارهای قدیمی آبادی های سر به فلك كشیده و همچنین بازار قدیمی چشم انداز زیبایی را در كنار بافت زیبای شهر برای هرند به ارمغان آورده است. قبور مطهر امامزادگان واجب التعظیم اسحاق بن موسی بن جعفر(ع) و شاهزاده حیدر از اماكن زیارتی  شهرمیباشد.این شهرهمچنین افتخاردوستی اهل بیت خاص  مهر و محبت حضرت امام حسین (ع) به دلداشته كه عزاداریهای سنتی و برپایی مجالس متعدد عزاداری با شكوه و كم نظیر و ساخت تكایا و حسینیه ها بی نظیر مصداق و گواه كلام ماست.از دیگر افتخارات هرند حضور آگاهانه و گسترده ی مردم در صحنه های گوناگون انقلاب از آغاز انقلاب اسلامی بوده است كه تقدیم شهید رضا صفار هرندی در سال 1342 و همچنین 73 شهیداز جمله سردار شهید آقا بابایی و سردار شهید امینی و اولین شهید روحانی استان اصفهان حجت الاسلام حسینی در جنگ تحمیلی مؤید این مطلب می باشد.آخر كلام اینكه این شهر در اعصار مختلف مفاخر علمی - ادبی و هنری و فقهی بسیاری را به جامعه تقدیم نموده كه بسیاری از آنان همچون ستاره ی درخشان در مجامع علمی فرهنگی كشور می درخشند.