پلنگان روستای بی‌پلنگ

«پلنگان» یا «پالنگان» را زیباترین روستای منطقه اورامانات تخت در کردستان می‏دانند، روستایی پلکانی که بر دامنه کوه شاهو تکیه زده و رودخانه «تنگی‎ور» از میان این روستای زیبا و تاریخی می‏گذرد. می‎گویند درگذشته، کوه‌های این منطقه، جولانگاه پلنگ‌های بی‌باکی بوده که امروز دیگر نیستند و فقط نام خود را بر این روستای دلفریب نهاده‎اند. دیگر اینکه «پال» در زبان کردی و محلی به معنی «تکیه دادن» بوده و به دلیل این‌که این روستا بر کوهی با شیب زیاد، تکیه داده شاید به پالنگان معروف شده است.

مسیر جادویی روستا

مسیر رسیدن به روستای «پلنگان»، خصوصا بعد از کامیاران، جادویی است و مانند رویایی سبز می‎ماند. جاده‏ پر پیچ و خم و زیباست و هر پیچ که می‎گذرد، منظره‌ای حیرت‎انگیز رخ می‏‌نماید که ‌می‌توان در سبز کم‌رنگ و جاندار تپه‌ها و عمق دره‎هایش گم شد. زیبایی این کوه‌ها خصوصا در بهار چنان است که هوش از سر می‎رباید، روی کوه مخملی از سبز روشن می‏نشیند و جای جای کوه و دشت با شقایق‌، و بابونه و دیگر گل‏های تازه از خاک برآمده، آذین می‎شود.

در مسیر روستاهایی مانند «ماویان»، «گَشکی» و «گازِرخانی» قرار دارد و بعد در سمت چپ جاده و بعد از عبور مسیر خاکی کوتاهی به روستای پلنگان می‏رسید. قدمت روستای پلنگان به دوره‌ی سامانی می‌رسد و بقایای یک قلعه هم از دوره‌ی سلجوقی در بالای این روستا هنوز وجود دارد. این روستا بافتی قدیمی دارد و خانه‌هایش در دو سوی کوه بنا شده‌اند، خانه‌های روستا سنگ‌چین است و مابین سنگ‌ها از هیچ ملاطی استفاده نشده و پشت بام خانه پایین، حیاطِ خانه بالاتر است.  در مارپیچ کوچه‌هایش، زندگی روستایی‌ بی‌توجه به حضور گردشگرانی که برای دیدن «پلنگان» آمده‌اند، جریان دارد. پالنگان بیش از 1000 نفر جمعیت دارد که به لهجه اورامی (یکی از گویش‌های قدیمی کردی) صحبت می‌کنند.

این روستا علاوه بر مناظر طبیعی و حیرت‎انگیزش یک جاذبه دیگر هم دارد، حوضچه‎های پرورش ماهی که در کنار رود سیروان قرار دارند و اصولا بخشی از یک باغ شخصی‎اند که به روی گردشگران گشوده شده و آن‌ها می‎توانند بر تخت‎هایی که در کنار رودخانه و زیر سایه درختان قرار دارد اطراق کنند و چای ذغالی و قلیان سفارش بدهند و منتظر آماده شدن ماهی‎های کبابی بمانند. 

اصولا این باغ‎ها خانوادگی اداره می‎شوند و پسران و دختران خانواده با با لباس‎های رنگارنگ کردی مشغول کباب کردن ماهی‎های قزل‌آلای تازه از آب گرفته شده هستند. برای کباب کردن ماهی‎، آن‌ها از وسط باز می‎کنند و بعد در کباب‌پزهایی توری و به‌شکل ماهی روی منقلی بزرگ قرار می‎دهند و روی ماهی‌ها آبلیموی رقیق که زردچوبه در آن ریخته شده، می‌ریزند که هم سبب می‎شود ماهی نسوزد و هم طعمی بسیار خوب به آن می‌دهد. بعد ماهی‌ها بین نان‎های نازک محلی و روی سینی‌های یک‌بار مصرف قرار می‌گیرند و طعمی به یاد ماندنی برای گردشگران به یادگار می‎گذارند.

ادامه این مسیر که به سوی کوه می‎رود، بسیار زیباست با آبشارهای کوچکی که از دامنه‌ی کوه به «تنگی‌ور» می‎ریزند. این بخش از کوه شاهو، صخره‌یی است با سنگ‎هایی لایه‌لایه که از کنار سنگ‎ها گل‎ها و گیاه‌های رنگارنگ و گاه عجیب روییده‌اند. اردیبهشت ماه این منطقه پر از ریواس‌های ترش و آبدار می‌شود. آب رودخانه‌ی این منطقه در بیشتر روزهای سال بسیار سرد است و بیشتر از چند ثانیه نمی‎توان سرمای آن را تحمل کرد، چون این آب مستقیما از کوه سرچشمه می‎گیرد و در واقع آب برفی است که به تازگی آب و جاری شده است.

کمی بعد از پالنگان، در نزدیکی روستای «کاشتر» کنار تابلویی که مزار «حضرت عکاشه» را نشان می‎دهیم، توقف می‌کنیم. مقبره‌ای کوچک در این محل وجود دارد که زیارتگاه یکی از اصحاب پیامبر (ص) به نام «معین‌الدین روحانی» معروف به «حضرت عکاشه» است که گفته می‌شود از سوریه به ایران آمده و بعد از مرگ، در اینجا به خاک سپرده شده است. گردشگران عموما بعد از بازدید از این روستا، از مزار این بزرگ را هم زیارت می‎کنند.