کردستان را می‌توان یکی از منحصر به فردترین استان‌های کشور در زمینه جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری به حساب آورد؛ چراکه بر خلاف بسیاری از استان‌های دیگر هنوز عوامل تاریخی و فرهنگی در زندگی مردمان این سرزمین زنده و جاری است. علی رغم به وجود آمدن زندگی مدرن شهری و پیشرفت‌های روزافزون، فرهنگ بومی این منطقه زنده‌تر از گذشته به حیات خود ادامه می‌دهد. نمونه این پویایی را می‌توان پوشش مردمان این سرزمین دانست که ریشه عمیق فرهنگی و تاریخی این منطقه را جلوه گر می‌کند. عمارت آصف وزیری یا خانه کرد که به بنای تشریفات هم شهرت دارد، یکی از قدیمی‌ترین بناهای موجود در سنندج است که بازدید از آن شما را با پایه‌های فرهنگی و اجتماعی کردها آشنا می‌کند.
معماری خیره کننده بنای تشریفات
وقتی وارد حیاط بیرونی عمارت می‌شوید یک محوطه مستطیل شکل بزرگ و یک ایوان می‌بینید که معماری سبک اصفهانی را برایتان تداعی می‌کند. بسیاری این سبک معماری را شکوه دوره صفویه می‌دانند که عمارت آصف نیز متعلق به همین سلسه است. در جلوی چشمانتان، یعنی ضلع شمالی حیاط تالار اصلی ایوانی را خواهید دید که با ستون‌های چوبی و سرستون‌های مقرنس کاری شده زیبا شما را به تماشای این عمارت دعوت می‌کند. تالار اصلی فرمی چهارطاقی دارد که گنبدی آن را مسقف کرده است. وسط حیاط یک حوض مستطیل شکل بزرگ واقع شده و اطراف آن با باغچه‌های طرح چهار باغ مزین شده است. یک حمام که به سبک و سیاق حمام‌های ایرانی ساخته شده است، در ضلع جنوب غربی عمارت قرار دارد که مانند حمام وکیل شیراز دارای نقش‌های آهک بری شده و ستون‌های سنگی حجاری شده زیبایی است. در ضلع شرقی حیاط بیرونی فضاهایی را مشاهده می‌کنید که دارای راهرو‌های ارتباطی، یک چهار دری و دو اتاق است. روبه‌روی این محوطه، یعنی ضلع غربی عمارت، ایوانی سراسری با ستون‌های آجری وجود دارد که در پشت آن یک تالار با ارسی بسیار زیبا و رنگارنگ با طرح اسلیمی واقع شده که دو طرف اتاق را احاطه کرده است. گوشه منطقه جنوبی عمارت، حیاط کوچکی قرار دارد که به حیاط مطبخ معروف است. حیاط مطبخ شامل یک محیط مربعی ساده و دارای آب نمایی سنگی است، اما مطبخ فضایی است مسقف که با طاق و تویزه به حیاط رو به رویی وصل می‌شود. ویژگی‌های دیگر این بنا را در قسمت به اصطلاح شاه نشین مشاهده کنید که در آن یک ایوان دو ستونه و دو ردیف پله در طرفین وجود دارد. همین دو ردیف پله شما را به ورودی مشترک بین شاه نشین و فضای مسکونی واقع در طرفین بنا متصل می‌کند. در عمارت آصف می‌توانیم معماری شعورمند ایرانی را بار دیگر ببینیم. از آنجایی که کردستان در ناحیه‌ای کوهستانی و سردسیر قرار دارد، برای دفع سرمای زمستان، بخش اصلی بنا برای استفاده بیشتر از تابش خورشید در شمال حیاط و رو به قبله ساخته شده است.
موزه مردم شناسی کردستان
در تاریخ اینطور آمده است که احداث بنای اصلی عمارت آصف شامل تالار تشریفات به دوران صفویه برمی‌گردد و در دوران بعد، به ویژه در دوران قاجار و پهلوی بخش‌هایی به آن افزوده شده است. بعد از گذشت سال‌ها با توجه به نفیس بودن و ارزش تاریخی این بنا، موزه مردم شناسی کردستان که به نام خانه کرد مشهور است، در این عمارت واقع شد. در این موزه با مجسمه‌هایی شیوه کار و زندگی مناطق کردنشین ایران نشان داده می‌شود. تمام اشیا، ابزار، البسه و وسایلی که در این موزه تماشا می‌کنید از گذشته مورد استفاده مردمان این منطقه بوده و امروز در این موزه به نمایش گذاشته شده است. همین مساله باعث شده تا اسناد معتبری از فرهنگ، هنر و تاریخ مردمان این منطقه به دست آوریم.
