نوروز کردی را غرق در رنگ و نشاط جشن بگیرید
مردمانش به شجاعت و استقامت معروفند شاید بخشی از این استقامت را وامدار طبیعت بکر و سرسخت منطقه باشند با این وجود شادی بخش جدانشدنی زندگی‌اشان است. شادی که با زندگی دوباره طبیعت رنگ خاصی به خود می‌گیرد و در برگزاری "جشن نوروز کردی" خودنمایی می‌کند.
اینجا دیار رنگ است و خلوص، دیار شادی و شجاعت و دیار استقامت و دوست داشتن. اینجا کردستان است و شهر سروآباد که در منطقه هورامان هر سال میزبان گردشگرانی می‌شود که برای دیدن مراسم"جشن نوروز کردی" به این بخش از کشور سفر میکنند.
امروزه جشن نوروز کردی فقط در برخی از روستاهای استان کردستان برگزار می‌شود و روستای دیوزنا یکی از این روستاها در شهرستان سروآباد است که هرساله این جشن را به بهترین شکل ممکن برگزار می‌کند. این شهرستان از سمت غرب با کشور عراق، از شمال به شهرستان مریوان، از شرق به شهرستان سنندج و از جنوب به شهرستان کامیاران می‌رسد.
چگونه به سروآباد برسید؟
اگر برای رسیدن به جشن نوروز کردی از خودرو شخصی استفاده میکنید، با مبدا در نظر گرفتن تهران به عنوان پایتخت برای رسیدن به شهرستان" سروآباد" استان کردستان باید ابتدا وارد آزادراه تهران-ساوه شده و از شهرستانهای اسلامشهر، صباشهر، پرندک و ساوه گذر کنید و راه را از آزادراه ساوه-همدان ادامه دهید، با رسیدن به شهرستان به نزدیکی شهرستان فامنین راه به دو قسمت تقسیم می‌شود که با ادامه مسیر جاده ساوه-همدان به شهرستانهای جورقان و همدان میرسید که ادامه مسیر وارد راه بزرگراه قروه- سنندج می‌شود که با عبور از شهرستانهای صالح‌آباد، قروه، دهگان، نایسر، سنندج، ارندان، شویشه به سرآباد میرسید.۵۸۲ کیلومتر تمام مسافتی است که تا مقصد طی کردهاید.
در صورت انتخاب مسیر دوم، مسافت ۶۶۴ کیلومتری را طی خواهید کرد و از شهرستانهای فامنین، کبودراهنگ، گل تپه، بیجار، نساره علیا، سراب قامیش عبور کرده و با رسیدن به ارندان مسیر با مسیر اول یکی خواهد شد.
اما اگر بخواهید از هواپیما استفاده کنید می‌توانید مقصد سنندج را انتخاب و با رسیدن به فرودگاه سنندج با استفاده از تاکسیهای شهرستان سروآباد به مقصد برسید. اگر حمل و نقل عمومی و اتوبوس گزینه چگونگی رسیدن به مقصد باشد می‌توانید به پایانه جنوب تهران بروید و با اتوبوس‌های مریوان به سمت مقصد بروید و میان راه در شهرستان سروآباد پیاده شوید.
طبیعتی بکر در میان کوه‌ها
سروآباد شهری سرزنده با مردمانی خونگرم است. خانه‌های سنگی و گلی در نظر نخست توجه شما را جلب خواهد کرد و با گشت و گذار در میان بافت بومی شهر می‌توانید به اصالت و البته استقامتی که در گوشه و کنار شهر نمود یافته، پی ببرید.
با اینکه شهرستان سروآباد بسیار کوچک است اما جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبایی را در دل خود جای داده و محور گردشگری هورامان تخت نیز در این شهرستان قرار دارد. روستاهای اطراف نیز دارای بافت سنتی و پلکانی هستند که بلندترین قله‌های استان کردستان را در دل خود جای داده‌اند. طبیعت بکر منطقه مناظر بدیعی برای عکاسی و خلق آثار هنری خاص بوجود می‌آورد و می‌توانید با حضور در چنین طبیعتی استعدادهای هنری نهفته خود را شکوفا کنید.
دیدن روستای دلمرد را فراموش نکنید. این روستا نیز یکی از بهترین روستاهای ایران که دارای بافت سنتی است باغداری و محصولاتی کشاورزی انار و انجیر و محصولات دامی و لبنی بسیار مرغوبی دارد. رودخانه سیروان آن را به دو بخش تقسم کرده است. این رودخانه بسیار زیبا زیستگاه انواع پرندگان و ماهیان است که شاید به همین دلیل روستای دیوزنا بزرگترین شیلات خاورمیانه را دارد. رودخانه سیروان به دلیل آب فراوان محل تمرین و مسابقات قایقرانان است.
سری هم به روستاهای دل که مهد کلاژ بافی استان کردستان است بزنید. این روستا طبیعت زیبایی دارد و قلعه قدیمی دل نیز در این روستا واقع است. همچنین دو روستای دزلی با بافتی متراکم و دارای خانه‌هایی با درها و پنجره‌های چوبی و سنتی که تپه‌های باستانی قلعه، گورستان و مزار مشاهیر روستا از جمله ملاحسن دزلی و ملامصطفی مردوخی و همچنین زیارتگاه و مزار ۱۲ صحابه از جاذبه‌های تاریخی این روستا هستند و روستای درکی در فاصله ۳۰ و ۳۵ کیلومتری شهرستان سروآباد بسیار سرسبز و دیدنی هستند که به دلیل شهرتشان به تفرجگاه‌های دزلی و درکی معروف شده‌اند.
این منطقه، طبیعت بکری دارد و از آنجا که تا حدودی مسیر دسترسی به آن دشوار است، تعداد گردشگران منطقه محدود است و می‌توانید از آرامش و زیبایی طبیعت لذت ببرید و در میان چشمه‌های آب معدنی تنی بشویید و غبار و خستگی یک سال کار و تلاش را بزدایید. چشمه آب معدنی بل یکی از این چشمه‌هاست که در نزدیکی سروآباد قرار دارد. همچنین می‌توانید از بازار سنتی سریر هم دیدن کنید و انواع دست‌ساخته‌های محلی را در کنار هم در یک مجموعه پیش روی خود داشته باشید.
علاوه بر طبیعت بکر منطقه، تپه‌های تاریخی آن نیز مشهور است. دیدن تپه کولکه ساوه و تپه لادگا چشمیدر که قدمت آنها به دوره اشکانیان می‌رسد را فراموش نکنید. البته تپه قلعه بایزید و تپه نیز با قدمتی که به دوران اوایل اسلام می‌رسد از جذابیت‌های خاص خود برخوردارند.
از سروآباد جاده سیروان و بعد جاده سیروان- دیاله را ادامه دهید به روستای "دیوزنا" میرسید. روستایی که در فاصله ۴۵ کیلومتری شهرستان "سروآباد" قرار دارد. قدمتی هزاران ساله دارد، معنی نام این روستا را گاه به دلیل فراوانی "خرس یا به زبان محلی دیو" و گاه به دلیل زیاد بودن درختان گردو در زبان محلی نسبت میدهند که برای رسیدن به آن باید از راه‌های پرپیچ و خم دامنه رشته کوههای شاهو عبور کنید.
اگر مریوان به سرما و برفش شهرت دارد، این روستا به دلیل محاصره شدن توسط قله‌های سربه فلک کشیده، تقریبا گرمسیری است و کمتر پیش می‌آید که رنگ سفیدی برف را به خود دیده باشد. با وجود معماری سنگ و محاصره شدن در بین صخرهها مردمش در استقامت و وطن دوستی زبانزد خاص و عام هستند و مردمانی پر از امید در دل خود پرورش داده است.
نوروز کردی غرق در شور و نشاط
برای حضور و لذت بردن از جشن نوروز کردی فقط از یکم تا ششم اسفندماه فرصت دارید که خود را به روستای "دیوزنا و یا چمیشدر" برسانید. دیوزنا، روستایی که در محاصره کوه‌ها است که با دیدن برف و سرمایه دامنه کوههای اطرافش شاید نگرانی از سرما و ترس از لذت نبردن از گردشگری در وجودتان ایجاد شود اما با رسیدن به انتهای دره و این روستا، با دیدن سرسبزی و طراوت و تازگی گیاهانی که در دل سرما جوانه زده‌اند ذوق زده خواهید شد. روستایی که ننه سرما یک ماه زودتر بساط برف و سرمایش را از این روستا جمع می‌کند و بهار سر می‌رسد. انواع گیاهان دارویی مانند گل ختمی، آویشن، رازیانه، پونه، خاکشیر و گون را در دامنه کوههای این شهرستان می‌شود یافت.
به اعتقاد کردها، ماه اسفند بخشی از بهار و نوروز محسوب می‌شود. به همین دلیل فرا رسیدن این ماه را جشن میگیرند. از طرف دیگر همزمانی تولد "آناهیتا" نگهبان چشمهها و باران و نماد باروری با این جشن احتمال مرتبط بودن این جشن را به آناهیتا قوت میبخشد.
در گذشته با رسیدن اسفند ماه و این جشن مرد جوانی (نماد سال جدید) به همراه پیرمردی (نماد سال کهنه) از روستا به بالای کوهی که به روستا مشرف بود، میرفتند و شروع به روشن کردن آتش میکردند. این آتش به قدری بزرگ بود که مردم روستا میتوانستند آن را ببینند و با دیدن آتش شروع به "هلپرکه" (رقص کردی) میکردند؛ رقص حماسی- آیینی است که روایتی از نوروز و نوعی شکرگذاری از طبیعت به حساب می‌آید. در ادامه نیز مراسم‌های دیگری مانند پخت سمنو و دید و بازدید انجام می‌شود.
اگر در این روزها و همزمان با جشن کردی به این منطقه سفر کنید، می‌توانید با مردم کرد همراه شوید و به جشن و پایکوبی بپردازید. این مراسم این روزها در محوطه‌های بزرگی برگزار می‌شود و معمولا بزرگان روستا، دراویش، نویسندگان و شاعران کردزبان در آن شرکت میکنند، سروده‌های خود را می‌خوانند و از طبیعت و عشق به خالق هستی می‌گویند. در ادامه می‌توانید با سایر شرکت‌کنندگان همبستگی خود را با انجام رقص کردی دست در دست یکدیگر جشن بگیرید. دور آتش جمع شوید و تولد دوباره طبیعت را به یکدیگر تبریک بگویید. قطعا یکی از مواردی که زیبایی جشن نوروز کردی را دو چندان می‌کند رنگارنگی لباس زنان کرد است.
زنان کرد در این مراسم شانه به شانه مردان خود به زیبایی گردهم می‌آیند و با لباس‌های رنگی خود، بهار طبیعت را فرا می‌خوانند. آواز می‌خوانند و پایکوبی میکنند و می‌توانید جشن نوروز کردی را در چنین شور و نشاطی غرق در میان رنگ و عشق جشن بگیرید.
معمولا رقص‌ها به تقلید از هلپرکی انجام می‌شود، او هر حرکتی انجام دهد سایرین از او تبعیت میکنند و اتحاد و وحدت را به تصویر می‌کشند. البته یکی از زیبایی‌های جشن نوروز کردی آن است که با تمام شدن مراسم، مردم محلی میهمانان را به خانه‌های خود می‌برند.
صنایع‌دستی از نوع ارغوان آن
روستای دیوزنا مهد ارغوان بافی در استان کردستان است. این روستا مملو از درختان ارغوان است و از اسفند ماه می‌توانید شکوفه‌های این درختان را شاد باشید که سراسر منطقه را دربرمی‌گیرند. از آنجا که سبدهای زیبا در اشکال مختلف با استفاده از چوب درخت ارغوان بافته می‌شوند، به ارغوان بافی معروف هستند.
کلاژ (گیوه)، محصولات خراطی چوبی، جوراب، دستکش و کلاه بافتنی و البته تولیدات نمدی از دیگر محصولات صنایع دستی منطقه هستند که پرطرفدارند و می‌توانید به عنوان سوغاتی از این محصولات خریداری کنید و با خود به همراه ببرید. موج بافی و بافت چوخورانک نیز از صنایع‌دستی خاص این منطقه است.
از بژی تا رب انار
یکی از شیرینی‌های خاصی که معمولا در جشن‌ها و مراسم‌های خاص در این منطقه پخته می‌شود، بژی است. نوعی نان-شیرینی که با خمیری خاص و خوشمزه درست می‌شود و در میان خمیر را با موادی مانند گردو و دارچین پرمی‌کنند و گاه روی آن را با پودر قند می‌پوشانند.
انواع نان‌های محلی مانند کلانو و نان سبزی نیز از دیگر خوشمزه‌های این سفر خواهد بود که معمولا در تنور پخته و داغ سرو می‌شود. می‌توانید پای تنور بایستید و از عطر نان تازه و حرارت تنور لذت ببرید و در ادامه این لذت را با چشیدن طعم خوش نان محلی تمام کنید.
آش دوغ و آش‌هایی که با سبزی‌های محلی درست می‌شوند از دیگر غذاهایی است که می‌توانید طعم آنها را در این سفر تجربه کنید. دلمه که با سبزی‌های محلی پخته می‌شود و غذاهایی که با سرخ کردن سبزی های محلی درست می‌شوند مانند خوژه، گی واوه از دیگر خوراکی‌های این منطقه هستند که البته با پیاز داغ فراوان طبخ می‌شوند و طعمی خاص دارند.
از آنجا که طبیعت بکر منطقه در میان کوه‌ها و دشت‌ها فرصتی برای رویش انواع گیاهان دارویی فراهم کرده است قطعا انواع گیاهان کوهی تر و تازه و خشک ازجمله گزینه‌هایی است که می‌توانید در این سفر تهیه کنید و از آنها در غذاهای مختلف، ماست، دوغ و حتا تهیه دمنوش استفاده کنید. رب انار و آلوچه نیز از دیگر خوشمزه‌های این سفر است.
کجا اقامت داشته باشید؟
در این منطقه گزینه‌های متعدد از واحدهای بومگردی برای اقامت محلی و بومی و همراه شدن با زندگی مردمان سختکوش پیش روی شما قرار دارد. البته اگر اقامت در هتل را دوست دارید، این گزینه نیز در بسته سفر شما قرار دارد. البته در گوشه و کنار شهر و روستاها افرادی هستند که تبلیغ اجاره خانه‌هایشان را میکنند و برخی دیگر نیز در قالب خانه مسافر فعال هستند. البته مهربانی مردم سروآباد و هورامان تخت به اندازه‌ای‌ست که با دیدن مهمانان تازه وارد آنها را به خانه خود می‌برند و با هر آنچه در سفره دارند از او پذیرایی میکنند.