معدن قديمي فيروزه

معدن فيروزه ارتفاعات بينالود با وسعت بيش از 40 كيلومتر مربع، در فاصله 35 كيلومتري شمال شهر فيروزه و مشرف به روستاهاي معدن سفلي و عليا قرار دارد. تنها پهنه فيروزه دار اصلي معدن فيروزه داراي غارهاي قديمي است که به نام هاي آبدار، سبز، انجيري، اردلاني، رکني، اسب کش، چراغکش، زاک بالا، زاک پائين، ملکي، غاردم، شهپردار و ... شناخته مي شود که طول بزرگ ترين آن ها 1800 متر مي باشد. معدن قديمي فيروزه به عنوان کهن ترين معدن فعال دنيا، به استناد کشف اسكلتي توسط باستان شناسان در محوطه تپه برج سابقه بهره برداري از آن به حدود5500 سال مي رسد. کهن ترين اسناد مکتوب که نام اين معدن در آن ذکر گرديده، عرايس الجواهر و نفايس الاطايب نوشته ابوالقاسم عبدا... کاشي و تنسوق نامه ايلخاني منتسب به خواجه نصيرالدين طوسي است رنگ فيروزه نيشابوري مترادف با بهترين رنگ فيروزه اي در دنياست. انواع فيروزه بر اساس رنگ، در دو گروه آبي و سبز و 5 زير گروه، آبي پررنگ، آبي كمرنگ تر، آبي مايل به سفيد، سبز پررنگ و سبز كمرنگ طبقه بندي شده است. تونل هاي متعدد ايجاد شده در اين معدن در طي زمانهاي متمادي زيبايي هاي خاص طبيعي و گردشگري را در آن بوجود آورده است. مرغوبيت فيروزه نيشابور و معروفيت جهاني آن از پتانسيل هاي طبيعي اين سنگ به شمار مي آيد که هنرمندان بسياري براي پديد آوردن آثار هنري از آن بهره مي برند. فیروزه نیشابور تا پایان دوره صفویه توسط حکومت و براساس قواعد منظم و علمی استخراج می شده است. اما با شروع دوره قاجاریه و استخراج معادن توسط حکومت های محلی و اشخاص حقیقی به صورت کاملا غیرعلمی، این معادن رو به ویرانی گذاشتند. در جهان، بهترین، زیباترین و با کیفیت ترین نوع فیروزه با رنگ آبی آسمانی را با نام Persian Quality، (فیروزه ایرانی) می شناسند که این فیروزه معیاری برای سنجش میزان مرغوبیت و محک فیروزه های جهان می باشد.