سفره کردی ((خراسان شمالی))

سفره کردی ((خراسان شمالی))

سفره کردی ((خراسان شمالی))

20

کُردهای ساکن در نواحی شمال خراسان فرش ­های متنوعی همچون قالی، گلیم و جاجیم را با نقوش زیبا و اصیل تولید می­کنند که ریشه در باورهای قومی و مذهبی آنها دارد. در ­بین بافته ­های کُردی شمال خراسان "سفره" از جایگاه ویژه ­ای برخوردار است. گلیمی با تزیینات منحصربه ­فرد که در کمتر نقطه ­ای از ایران مشابه آن را می­توان دید و شاید بتوان گفت این بافته ­ها با توجه به ترکیب بندی نقوش یکی از متفاوت ­ترین انواع گلیم ­های ایرانی است.

سفره‌ی­ کٌردی نوعی گلیمِ سوزنی است که روش بافت آن به­ شیوه ‌ی پیچشی است، بدین معنی که دو پود دارد یک پود زمینه که تک­ رنگ انتخاب می ­شود و دوم پود الوان یا پودِ نقش که برای بافت نقوش به­ کار می ­رود. مهم ترین نقش سفره‌ی­ کردی نقشِ انگشت، انگشتِ عروس و یا بیجَک است و به همین علت در میان مردم منطقه با نام ­های گلیم ­انگشتی و پیش ­انداز نیز شناخته می­ شود.

این سفره ­ها در گذشته به­ طور معمول در جشن­­ ها، مراسم مذهبی، هنگام ناهار یا شام در برابر مهمان­ ها گسترده و بر روی آن انواع غذاهای محلی قرار می­ گرفته است. و این­طور که بافندگان می­ گویند در گذشته این سفره ­ها را در­هنگام ورود عروس به چادر در مقابل پای او پهن می­ کردند که نمادی از برکت و اتحاد بوده است. به­ کار بردن نقوش خاص برای تزیین این فرش­ ها و همچنین به­ خاطر جنبه ­های آئینی و احترامی که ایرانیان و مسلمانان برای برکات الهی به­ ویژه نان قائل بوده­ اند، سبب مقدس تلقین­­ شدن این بافته بوده است.

کاربرد دیگر این سفره­ ها به ­هنگام پخت نان، تهیه‌ی خمیر و سفره‌ی آرد بوده است هر خانواده‌ی عشایر بایستی سه سفره می­ داشت یک سفره برای تهیه خمیر، ور­آمدن و چیدن چانه­ ها و سفره‌ی دیگر برای نان پخته شده و سفره‌ی سوم برای هنگام صرف غذاست. امروزه به­ علت تغییرات بسیاری که در زندگی عشایری ایجاد شده این گلیم­ها به ­عنوان زیر­انداز استفاده می­ شود. روستاییان و عشایر کُرد شمال خراسان این فرش­ ها را در 15 روز می­ بافند. نقوش به­ کار رفته در این نوع گلیم با الهام گرفتن از محیط پیرامون بافنده و طبیعت شکل می­ گیرد.

از­جمله نقوش قابل­ توجه این سفره­ می ­توان به ­نقش طاووس در کنار درخت ­زندگی اشاره کرد. درخت ­زندگی از نقوش بسیار قدیمی در هنر تزیینی ایرانیان و تمدن­ های بین ­النهرینی است. اکثر سفره­ های کُرد و افشار خراسان مستطیل­ شکل است و در­حدود 90 سانتی­متر عرض و 80/1 تا 65/3 متر طول دارد. زمینه‌ی این سفره­ ها قهوه­ ای و شتری ملایم است. در مرکز سفره­ ها معمولا نگاره ­ها و ترنج ­هایی دیده می­ شود که مشخص کننده‌ی محل ظروف غذاست.


افزودن دیدگاه جدید