یکی از زیباترین پای­پوش­ های سنتی که در منطقه‌ی شمال ایران و به ویژه استان گیلان تولید آن از دیرباز رواج داشته چموش است. این پاپوش سنتی از جنس چرم است که در ایام قدیم کشاورزان و دهقانان گیلک آن را همواره به پا داشتند. مرکز اصلی تولید چموش در ایران، روستای زیبای ماسوله از توابع فومنات است. خصیصه‌ی منحصر به فرد پای­ افزارهای سنتی ایران که ناشی از ویژگی­ های خاص چرم طبیعی انقباض و انبساط آن است، این است که در فصل سرما پاها را گرم و در فصل گرما خنک نگه می­دارد.

چموش ­ها را غالباً زنان و دختران هنرمند گیلک از مصالح بوم ­آورد و محلی می­ دوزند. آنها این هنر را سینه به سینه می ­آموزند و با اشتغال به آن تا حد زیادی در اقتصاد خانوار نقش دارند. جالب اینجاست که هیچ­گونه وجه تمایزی میان چموش زنانه و مردانه از نظر ظاهری وجود ندارد اما روال بر این است که چموش زنانه را از چرم بز و مردانه را از چرم گاومیش می ­دوزند. این پای­ افزار زیبا که بیش از همه آن را به رنگ اناری-عنابی می­بینیم، فاقد هر گونه میخ و چسب و ابزارهای اتصالی است و تمامی آن صرفاً با دوخت دستی به انجام رسیده است.

دو نوع غالب در میان چموش­ ها وجود دارد: یکی همراه با بند و تسمه که بند آن نیز از جنس چرم است و آن را به دور ساق پا می ­پیچند؛ این نوع بیشتر رایج است و به آن شکاره چموش گویند؛ و نوع دوم که بدون بند است. تمامی چموش­ ها فاقد پاشنه هستند. از آنجا که مواد اولیه‌ی دوخت چموش تماماً از منابع محلی تأمین می­ شود بیشتر در مناطقی از گیلان شاهد رواج این هنر هستیم که مردمان آن به دامداری مشغولند و همچنین برای دباغی و رنگ ­آمیزی چرم­ها معمولاً کارگاه ­هایی در گوشه و کنار شهرها به چشم می­ خورد.

چرم ­ها در چموش خودرنگ هستند اما در صورتی که نیاز به رنگ ­آمیزی باشد آنها را با مواد طبیعی از جمله پوست انار رنگ می­کنند، بنابراین ما چموش­ ها را دررنگ­ هایی چون سبز، سفید، استخوانی، قهوه­ای و قرمز می ­بینیم. برای تزیین رویه‌ی چموش گاهی از کامواهای رنگی نیز بهره می­ گیرند و به کمک آنها نقش­ هایی چون گل اباتر، شتر گردن، مجمع قراق، گل بچه و خزیلی بر روی چموش ایجاد می ­کنند. مشته، درفش، سوزن، انگستانه‌ی چرمی، گازن، شفره، قالب چوبی و الگو ابزارهای اصلی در دوخت چموش است. جالب اینجاست که چموش پای چپ و راست هیچ تفاوتی با هم ندارد. تولیدات این هنر دستی با بیش از 300 سال پیشینه در روستای ماسوله به دلیل سطح بالای کیفیت و مرغوبیت موفق به اخذ نشان اصالت یونسکو شده است.