عبا روپوشی گشاد و بلند است که روی دوش افکنده می شود. جلوی آن باز است و آستینهایی کاذب دارد و از دیرباز به طور عمده روحانیون از آن استفاده می کنند. در بعضی مناطق عبا از پارچهای نمدی به رنگ کرم تا قهوهای دانسته شده است که از پشم یا نخ و با استفاده از دستگاههای نساجی سنتی بافته می شود و پس از پایان بافت عملیات تکمیلی روی آن صورت میگیرد و سرانجام پارچه برش خورده، به صورت عبا درمی آید.
از دوران های تاریخی ایران نیز برای استفاده از عبا روایتهای گوناگونی نقل شده است. در عهد ایلخانیان مردم عادی از عبا استفاده نمیکردند. در این روزگار، عبا به قدری بلند گرفته می شده است که بر روی زمین کشیده می شد. در دورهی صفویان عبا به صورت شنل آستیندار کوتاه یا بلند درآمد و اهل تصوف و عرفا از آن استفاده می کردند. در آن دوره، عبا دکمه یا بند نداشته و بسیار ساده طراحی می شده است. شباهت عبا و قبا تا آن دوره بسیار بوده است. عبا در عهد زندیه رواج گستردهای یافت و به عنوان بالاپوشی استفاده شد که مانند خرقه و جبه روی قبا پوشیده و بر دوش افکنده میشد.
اما در عهد قاجار عبا شاخصهی پوشش روحانیان شد. عبا با موی شتر و به رنگ سیاه بافته میشد، به گونهای که در آن آب نفوذ نکند. گفته میشود بافت عبا در مناطق جنوبی ایران (بوشهر و خوزستان) سابقهای 500 ساله دارد. عبا بافی به دو شکل زمستانی و تابستانی تهیه می شود. به عبای ضخیم یا زمستانی در اصطلاح محلی چقه یا چاقه می گویند و به عبای نازک یا تابستانی حله میگویند.
حله را به طور عمده به رنگ سیاه و چقه را به رنگ قهوهای تیره یا کرم رنگ تولید میکنند. هر چقه حدود 2 تا 2.5 کیلوگرم نخ می برد در حالی که برای حله کمتر از 350 تا 400 گرم نخ پشمی مصرف می شود. مدت زمان بافت با بیشتر شدن ظرافت آن افزایش می یابد؛ اما به طور متوسط بین چهار تا پنج روز طول می کشد تا یک عبا بافته شود. البته باید در نظر داشت افزایش ظرافت بافت سبب نازکتر شدن نخ های تار در بافت می شود و امکان پارگی نخ را زیاد می کند. در نتیجه برای ترمیم هر باره ی آن مدت زمان بافت افزایش خواهد یافت. عبای زمستانی را در برخی از مناطق ایران جوقه یا جوقا نیز می نامند.