شهرستان زابل دارای سه بخش«پشت آب»، «شیب آب» و«مرکزی»، پنج شهر و نه دهستان است. شهر زابل در شمال شرقی استان سیستان و بلوچستان، در ارتفاع 480 متری از سطح دریا و در حدود ۳۰ کیلومتری مرز ایران و افغانستان واقع شده است. زابل آب و هوای بیابانی گرم و خشک دارد. جریان بادهای 120 روزه، که باعث جابه جایی ریگ های روان و به وجود آمدن طوفان های شن، تپه ماهور و ماسه بادی ها می شود، درکلیه فصول برقرار است. این منطقه به عنوان خاستگاه آسباد (آسیاب های بادی قدرتمند) در دنیا شهرت دارد.
آب این شهر از طریق چاه، رشته قنات، رشته چشمه و رودخانه هیرمند تامین می شود. دریاچه هامون، که بزرگ ترین دریاچه آب شیرین در ایران است، در این منطقه واقع شده است.
زابل بیشترین آثار تاریخی و باستانی را در استان سیستان و بلوچستان به خود اختصاص داده است. یکی از مهم ترین این آثار «شهر سوخته» است. رستم، قهرمان شاهنامه فردوسی، زاده این سرزمین است. اماکن سیاحتی تاریخی، مراکز توریستی با جاذبه های گردشگری بسیار در این شهر مانند آتشکده کرکویه، تخت عدالت، قلعه رستم، کوه خواجه، وجود صنایع دستی غنی نظیر قالی و گلیم بافی، تولید ابزارآلات موسیقی، سوزن دوزی، توتن(بلم) سازی و معادن کرومیت، مرمر، سنگ لاشه نیز بخشی از اقتصاد این شهر را تشکیل می دهند. واحدهای صنعتی پرورش و نگهداری دام و طیور و پرورش ماهی در سطح شهرستان فعال هستند. ترکیب اشتغال در این شهر به ترتیب کشاورزی، صنعت و خدمات است.
بیشتر مردم شهر زابل به زبان فارسی با لهجه محلی زابلی سخن می گویند. سایر لهجه های بلوچی و فارسی معیار نیز در این شهر رایج است. ساکنین زابل را مسلمانان شیعه و سنی تشکیل می دهند.