منجوق دوزی ((آذربایجان غربی))

منجوق دوزی ((آذربایجان غربی))

منجوق دوزی ((آذربایجان غربی))

0

منجوق­ دوزی یکی از رودوزی ­های زیبا و سنتی ایران است. منجوق عبارت است از گوی های ریز شیشه­ ای مانند که به لباس و سایر منسوجات دوخته می­ شود. آثار تاریخی به ­دست آمده گواه آن است که این هنر در زمان هخامنشیان و ساسانیان از رونق زیادی برخوردار بوده است. در آن زمان­ ها، چادرها، قالی ­ها و جامه ­ها را با جواهرات می­آراستند و این هنر در گذشته متعلق به طبقه اشراف بوده است. کارشناسان اهل فن دوران اوج این هنر را مربوط به قرن 13 هجری همزمان با دوران قاجاریه می­دانند. نمونه­ های ارزشمندی از منجوق دوزی­ های این دوره در موزه­ ی هنرهای تزیینی ایران برای بازدید علاقه مندان در دسترس است. با گذشت زمان و تغییر جنسی مهره ­های منجوق از سنگ ­های قیمتی به گوی ­های شیشه ­ای این هنر تبدیل به منجوق­ دوزی امروزی و مردمی گشت.

روش کار به این صورت است که ابتدا دانه­ های منجوق را یکی یکی در داخل سوزن کرده و سپس با توجه به نقش مورد­ نظر، هنگام دوخت تعدادی از منجوق ­ها را بر روی پارچه دوخته می­ شود. از نقوش رایج در این رودوزی می­ توان به نقوش گل و مرغ، گل و بوته، انواع بته جقه، انواع نقوش حیوانات و پرندگان، شکارگاه، طرح­های هندسی، درختی، سروچه، طرح ­های اسلیمی و ختایی، ترنجی و سر ترنجی، لچک ترنجی، شمسه ­ای، بازوبندی، بند رومی، گل­ های شاه­ عباسی، گره ­ها، طرح ­های گلیمی، اسما جلاله و بسیاری دیگر اشاره کرد. پارچه­ هایی که بر روی آن منجوق ­دوزی انجام می­ شود غالباً از جنس مخمل، ابریشم ضخیم، تافته ساتن، پارچه ­های براق در رنگ­ های متفاوت با مهره ­های منجوق است. انواع دوخت منجوق بر پارچه عبارتند از: روش خطی، روش توپُر، برگ ­دوزی، بست­ دوزی، دوباره­ دوزی و برجسته ­دوزی. گاه منجوق ­دوزی به ­همراه دیگر رودوزی ­ها همچون قیطان­ دوزی ( نوعی رودوزی ایرانی که با نخ ضخیم انجام می­ شود) و با نخ ابریشم و پولک و مروارید و ملیله و سرمه دوخته می ­شود. از این رودوزی زیبا برای تزیین لباس، دور کلاه، کیسه­ های پول، تابلوهای تزئینی، چنته، کیسه قلمدان، جای مهر، جای مسواک، کیف، رو­جعبه ­ای، رو­قوری، سرمه­ دان، سمبوسه، کمربند، گردنبند، خلخال، زیر لیوانی، تابلوهای­ تزیینی و بسیاری اقلام دیگر تولید می ­شود. منجوق­ دوزی در شهرهای ارومیه و تبریز از رونق و قدمت بالایی برخوردار است. علاوه بر این شهرها این هنر در شهرهای قزوین، تهران، اصفهان و جنوب ایران نیز طرفداران و هنرمندان خاص خود را دارد.


افزودن دیدگاه جدید