موزه محرم
تبریز (شهر جهانی فرش)آئین عزاداری ماه محرم در آذربایجان شرقی چنان پرشور و باشکوه برگزار می‌شود که اکنون جزئی از میراث ناملموس محسوب می‌شود و هرساله میزبان عزادارن و گردشگران زیادی است.
از جمله آئین‌هایی که به ثبت آثار ملی هم رسیده می‌توان به عزاداری تیمچه مظفریه تبریز، مشعل‌گردانی روستای شیشوان عجب شیر، تخته زنی روستای فیروزه سالار آذرشهر، شاخسی-واخسی (شاه حسین-وای حسین) تبریز و .... اشاره کرد. این عزاداری‌ها پُر است از نمادها و نشانه‌های که ریشه در فرهنگ و مذهب مردم این دیار دارد، نمادهایی که به صورت علم، کتل، طوق و پرچم در همه دسته‌روی‌ها و نوحه‌خوانی‌های ماه محرم دیده می‌شود. برای این‌که این نمادهای عزاداری در ماه‌هایی غیر از محرم در انبارهای تکایا و مساجد خاک نخورند و دیده شوند و گردشگران بتوانند از آن‌ها بازدید کنند، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی به ایجاد موزه مردم‌شناسی محرم در تبریز همت گماشت.
این موزه در انتهای خیابان مطهری در محله راسته کوچه قرار دارد، در خانه‌ای قدیمی به نام «خانه صحتی» که قدمتش به اواخر دوره قاجار بر می‌گردد.
خانه متعلق به زنده‌یاد دکتر ابوالقاسم صحتی بود. وی اوایل دوره پهلوی این خانه را تبدیل به حسینیه کرد و محلی شد برای برگزاری عزاداری سید و سرور شهیدان، امام حسین(ع) تا به امروز و اکنون علاوه بر این‌که در این خانه جاذبه‌های نمادین از محرم به نمایش گذاشته شده، زیرزمین آن نیز محلی برای روضه خوانی، تلاوت قرآن و عزاداری‌های ماه محرم است.
این ساختمان 409 متری با نمای آجری در سه طبقه ساخته شده است. موزه پُر است از ابزار و آلات، نمادها و نشانه‌هایی مربوط به آئین عاشورا و ماه محرم که یادآور حادثه کربلا است و در واقع گویای بخشی از فرهنگ و تاریخ مناطق مختلف آذربایجان شرقی است چرا که این ادوات به نمایش گذاشته شده شامل انواع عَلَم، پرچم، انواع طوق و ظروف آب‌خوری، آلات موسیقی، لباس‌های عزاداری و... از سراسر این استان جمع آوری شده است و در خود تاریخی به درازای مذهب تشیع دارد.
از در که وارد حیاط می‌شوید مجسمه ذوالجناح، اسب امام حسین، قرار دارد. در طبقه اول آن انواع طوق که نوعی علم است، گهواره حضرت علی اصغر که نذر شده، چراغ و شمع و شمعدان وجود دارد و در طبقه دوم می‌توانید نوشته‌هایی مربوط به نوحه‌خوانی، تعزیه‌خوانی، نقاشی‌های قدیمی مربوط به آئین پرده‌خوانی را ببینید.
مهم‌ترین اشیای موجود در این موزه عبارت است از:
- طوق عزاداری روستای خشکناب شهرستان هریس
- مشک چرمین سقایی اهدایی هیئت عزاداری مسجد سقالار اهر
- سر طوق متعلق به 1243 ه. ق
- سر طوق روستای لیوارجان شهرستان جلفا
- طوق عزاداری روستای تازه کند که پارچه های فراوان رنگارنگ بر آن آویخته‌اند
- انواع شمعدان مورد استفاده در مراسم حجله قاسم (ع) روستای بزم آباد شهرستان مراغه
- کاسه مسی با قلمزنی نام چهارده معصوم (ع)
- تبرزین و کشکول مورد استفاده در مراسم پرده‌خوانی
- علم دستمال از روستای اسفنجان اسکو
- علم روستای لیوارجان جلفا (یک تیغه و بلند با تکه پارچه های فراوان رنگارنگ)
- علم روستای زاویه جلفا (یک تیغه و بلند با تکه پارچه های رنگی و بیشتر سبز رنگ)
- قره نی مورد استفاده در دسته‌های عزاداری
- بیرق (پرچم عزا) هیئت امین حضرت مراغه
- تاختا ابزار مورد استفاده در رسم سنتی تخته زنی در روستای فیروزسالار آذرشهر (دو تکه چوب مثلثی شکل را در دست گرفته و به هم می‌کوبند)