مرواریددوزی معمولاً به دوخت هایی اطلاق می شود که در آن از مروارید به شکل منجوق یا مروارید کروی استفاده شود. گاهی همراه با مروارید، از دانه های مروارید به شکل گندمی و اشک نیز استفاده می شود که استفاده از آنها بستگی به طرح مورد دوخت دارد. کشور ایران از گذشته های دور به صید و تجار مروارید در دنیا شهرت داشته و فراوانی مروارید، سبب شده که از آن برای تزیین استفاده شود و همین امر سبب ساز ایجاد این نوع سوزن دوزی شده است.

منابع موجود بیانگر آن است که این دوخت در زمان هخامنشیان در ایران رواج داشته است. معروف ترین پدیده ی مرواریددوزی شده ی ایرانی، فرش افسانه ای بهارستان خسروپرویز است که در سال 637 میلادی به دست آمده، این فرش از پارچه ی زربفتی که جواهرات گرانبهایی بر آن نشانده شده بود و مروارید و تزیینات گوناگون دیگر و حاشیه ی مجلل بر زمینه ی بسیار فاخر بوده است.

پرچم پوشیده از مروارید در زمان ساسانیان، پرده ی خانه خدا در قرن هفتم هجری و بسیاری آثار دیگر نشان از قدمت این هنر دارد. امروزه مرواریددوزی با مروارید اصل انجام نمی شود و با مرواریدهای مصنوعی به رنگهای مختلف و به اشکال مختلف و متنوع این دوخت انجام می شود. شهرهای هرمزگان، اصفهان، کاشان، یزد، تهران، تبریز، قزوین و بعضی از شهرهای استان خوزستان محل دوخت این هنر است. مروارید جسم جامد، کروی شکل، براق و نسبتاً سختی است که از انجماد ترشحات مخاط بدن انواعی از نرم تنان دو کفه ای به نام صدف مروارید حول اجسام خارجی به وجود می آید.

مارکوپلو در سفرنامه ی خود، به دنبال رواج کامل این هنر در دوران اولیه ی اسلامی و استفاده از این دوخت برای تزیینات پرده خانه خدا، اظهار می دارد که در سده ی هفتم هجری نیز این دوخت به همراه سایر دوخت ها از رواج کامل برخوردار بوده است. از عهد زندیه دوران سلطنت فتحعلی شاه، زنان ایرانی توری یا پارچه نازک زیبایی را برروی سر انداخته و آن را به وسیله رشته های مروارید برروی سربند می کردند. مرواریددوزی معمولاً برای تزیین یقه ی لباس، بقچه، جای شانه، جای ساعت، کیسه ی پول، سجاده، جلد قرآن، کوسن، رومیزی، کیف و غیره به کار می رود. این دوخت اکثرا با دوخت های دیگری مثل سرمه دوزی، ملیله دوزی، پیله دوزی، قیطان دوزی، شرفه دوزی، پولک دوزی، منجوق دوزی و مرصع دوزی همراه می شود. نقوشی که در مرواریددوزی به کار می رود عبارت است از: انواع گل های گلدانی و گل و بوته، انواع بته جقه ایها، انواع خطوط، تصاویر انسان، حیوان، مناظر و گل و مرغ.