کوشک اردشیر

کوشک اردشیر در دشت «پُشت پَر» و در نزدیکی روستایی خوش آب و هوا به همین نام، در بخش ارم از شهرستان دشتستان، در نزدیکی 150 کیلومتری خاور شهر بوشهر و در جنوب خاوری شهر کازرون جای دارد. این یادگار باستانی بر جای مانده از دوران اردشیر یکم پایه­ گذار شاهنشاهی ساسانی است و از همین رو با کاخ اردشیر در فیروزآباد همانندی دارد. کوشک اردشیر در شمار فهرست آثار ملی ایران است.

دشتستان در دوران شاهنشاهی هخامنشی و همچنین ساسانی بخشی از استان پارس بوده که یادگارهای باستانی فراوانی را در خود نگاه داشته است. بدون شک گور دختر و تنگ ارم از مهم‌ ترین آن‌ها هستند. هم‌ چنین هر از چندگاهی خبری از کشف یک شیء تاریخی از این منطقه منتشر می‌شود. به عنوان نمونه در سال 1395 خورشیدی، هنگام خاک برداری برای نوسازی یک پل در پشت‌پر، 2 کوزه از دوران ساسانی یافت گردید.

سازه کوشک اردشیر از سنگ و ساروج است که ساختاری چلیپایی و چهارگوش با تاق گهواره دارد. هنوز 2 ایوان در 2 بخش شمال خاوری و جنوب باختری با تاق­های گنبدی از کوشک اردشیر دیده می­ شود. اتاق‌هایی با آسمانه کمانی در پیرامون این 2 ایوان بر پا هستند.

در بخش بالای سازه نیز یک ستون سنگی بر جای مانده که گمان می­رود برای افروختن آتش، آگهی ­دهی یا دیدبانی باشد. همچنین یک راهروی تاق­دار و دراز با بلندای 6 متر از سوی جنوب خاوری تا شمال باختری سراسر سازه را می­ پیماید.

در سال 1390، در پی نم­زدگی و عدم رسیدگی به این اثر ملی، بخش­ هایی از این سازه ساسانی فرو ریخت.