قالی بافی اراک ((مرکزی))

قالی بافی اراک ((مرکزی))

قالی بافی اراک ((مرکزی))

1

فرش اراک زمانی مرکز مبادلات تجاری همه ی فرش ­های منطقه و میدان تحولات تولید این کالا بود. از سابقه ی قالی ­بافی قبل از ساخت شهر اراک اطلاعات کافی در دسترس نیست، اما به­ سبب وجود مراکز قالی ­بافی در اطراف اراک مانند کاشان، قم و اصفهان می­توان متصور شد که قالی­ بافی در منطقه ی اراک سابقه ی زیادی داشته است.

ساروق از جمله مناطق پر آوازه ی استان مرکزی در زمینه ی قالی­ بافی است. فرش ساروق بافت محکم و به ­نسبت ظریفی دارد، بافنده ­های محلی روش پودگذاری خاصی دارند به­ این­گونه که بعد از هر ردیف گره دو نخ پود اضافه می­ کنند و گاهی در فاصله ی بین 5 تا 10 ردیف گره، پود اضافی دیگری را نیز می­ گذارند.

طرح فرش­ های آن با الگوبرداری از قالی­ های طرح اسلیمی اصفهان، در کیفیتی نازل­تر با زمینه ی قرمز روناسی و ترنج ظریف لوزی شکل، به رنگ آبی کم­رنگ انجام می­ شود. از طرح ترنج ساروق نمونه­ های مشابهی در قم، قزوین، ساوه و گلپایگان نیز بافته می ­شود. بافنده­ های ساروق بیشتر حاشیه ی فرش­های خود را با نقوش سماوری و خرچنگی با نقش ­های کلاسیک شاه­ عباسی تزئین می­ کنند.

از نمونه ­های تاریخی قالی ساروق می­توان به قالی اتاق خواب سابق رضا شاه در کاخ موزه ی سبز اشاره کرد. این قالیچه دارای طرح لچک و ترنج کف ساده و جنس پرز آن از ابریشم است. فرش­ های منطقه ی اراک را از حیث چگونگی طرح به چهار دسته می­توان تقسیم کرد: مرحله اول به قبل از صد سال اخیر برمی­ گردد؛ یعنی زمانی که فرش اراک، به عنوان یک کالای تجاری و صادراتی، دستخوش تغییر و تحول شد. مرحله ی دوم به آغاز گسترش تجارت خانه ­های خارجی در منطقه ی اراک برمی­ گردد.

در این سال­ها که از دوران ناصرالدین شاه قاجار آغاز شد و تا اوایل دوران پهلوی ادامه پیدا کرد، به دلیل نفوذ فرهنگی و اعمال سلیقه از سوی عاملان صادرات فرش منطقه تحت تاثیر طرح­ ها، نقوش و رنگ ­آمیزی اروپایی قرار گرفت. در این دوره است که استفاده از نخ ­های ظریف و به اصطلاح فرنگی، رایج می ­شود. مرحله سوم که سال­های 1310 تا 1370 را شامل می­ شود با همکاری اداره ی هنرهای زیبا فرصت خوبی برای احیای فرش اراک و سایر نقاط ایران فراهم شد و مرحله ی چهارم که تا به امروز ادامه دارد دورانی است که فرش این منطقه به تولیدات محلی روی آورده است.


افزودن دیدگاه جدید